Begroting 2025

Commissievergaderingen in Raadszaal en parralel in de Commissiekamer én stemming op 5 november 

29 oktober 2024

Raadsvergadering Begroting 5 november 2025

Voorzitter dank u wel,

Vandaag 5 november is de dag, dat de gemeentelijke begroting voor het volgend jaar 2025, zal worden vastgesteld.

Vorige week op 29 oktober heeft de LPF-fractie reeds haar bevindingen en mening over deze begroting uitgebreid in de meningsvormende vergaderingen geventileerd.

Deze vergadering hebben wij, even los van de gemeentelijke bureaucratie waar wij toen ook aandacht aan hebben geschonken, toen aangegrepen om enkele beleidspunten van het college, uit deze begroting aan Algemene Beschouwingen te onderwerpen.

Daaruit is gebleken dat de LPF het niet overal eens kan zijn met het uitvoerende beleid van dit college, zoals dat in deze begroting staat opgeschreven.

Met name heb ik het over de overdreven aandacht van het college, voor klimaat en luchtkwaliteit…......

.....….En wat in deze begroting duidelijk naar voren komt is het pesten van de automobilist. Zowel personenauto’s als het zwaarder vervoer die nog op fossiele brandstoffen rijden, krijgen het zwaar te voorduren. Ook zullen veel parkeerplaatsen in de stad verdwijnen. Zowel binnen als buiten de ring. Voor veel huidige inwoners zal dit een ijskoude douche betekenen.

Voorzitter,

Er is ook wel wat goeds over deze begroting te melden.
De begroting 2025 voor de gemeente Eindhoven is helder, duidelijk en sluitend. Dat is mooi. Natuurlijk met dank aan de ambtelijke staf. En dat kunnen ze bij BLOKKER niet zeggen.

Dank u wel

Commissievergaderingen Begroting, Organisatie / financiële toelichting

Raadszaal

(Betoog Rudy Reker)

Voorzitter, dank u wel,
Met dank aan de rekenmeesters onder onze ambtenaren is het beleid van dit college vertaald naar cijfers en getallen. Met als resultaat dat ook deze begroting , wat de LPF betreft in evenwicht is. Dat wil niet zeggen dat wij zorgeloos het nieuwe jaar in kunnen, want uitdagingen zijn er meer dan voldoende. Ook in onze stad.

Organisatie en Bedrijfsvoering

Voorzitter,
Het wil maar niet lukken om de bureaucratie in onze gemeente terug te drukken. Al 18 jaar zeggen en schrijven wij als LPF-fractie, dat u als gemeente Eindhoven de kostbare en tijdrovende bureaucratie drastisch moet zien te verminderen. De praktijk heeft mij in elk geval geleerd, dat méér mensen niet altijd de oplossing betekent. Maar doelmatig en effectiever werken zonder uitbreiding kan het gestelde doel dichterbij brengen. Bovendien is dat ook minder kostbaar.

Dus ambtenaren die langs méér verantwoordelijkheid dan ook méér bevoegdheden moeten krijgen om de gestelde doelen te bereiken, moet het streven zijn. Dit jaar, in 2024 is er een toename van 121 Fte, en ook in 2025 rekent het college wederom op meer ambtenaren. Inclusief salarisaanpassingen begroot het college dit vanaf januari 2024 tot eind 2025 op ruim 54 miljoen euro méér aan salariskosten. Volgens de LPF is het de hoogste tijd om hier in te grijpen.

Lokale heffingen

Opvallend bij dit onderwerp voorzitter is de verhoging van ruim 3.6 miljoen euro (3.678.000) voor 'Leges vergunningen en burgerzaken'. Dit bedrag is fors meer dan de 3.5 % inflatie. Dit voelen burgers, bedrijven en instellingen direct in hun portemonnee. De vraag is dus: Waarvoor is deze extreme verhoging van bijna 24 %?

Voorzitter,
Nog even iets over de 'Bedrijfsvoering van de Metropoolstad Eindhoven'. Ik vertel niets nieuws als ik zeg, dat met 21 gemeenten in de Metropoolregio de besluitvorming te veel is versnipperd. De gemeenteraden van deze Metropoolgemeenten zullen, zoals de Lijst Pim Fortuyn heeft ervaren, het belang van hun gemeente laten prefereren boven het Metropool belang. Dat is ook begrijpelijk omdat zij door hun dorpsgenoten zijn gekozen.

Nog maar kort geleden hebben Best en Oirschot, maar ook Heeze en Leende bekend gemaakt samen te willen fuseren. Dit om sterker te staan tegenover hun grote boze broer Eindhoven. Het fusieproces, Nuenen bij Eindhoven mislukte 5 jaar geleden. Dat is jammer.

Voorzitter,
Waarom zeg ik dit? Een versnipperde macht, waarbij elke gemeente zoals gebruikelijk een of meerdere opmerkingen heeft, werkt sterk vertragend in de besluitvorming. Dat is ook het geval in deze Metropoolregio. Afgezien dat vertragingen altijd veel tijd en geld kosten, kan het funest zijn voor het uiteindelijke resultaat van het gestelde doel. Dus van een gezonde Brainportregio. De vraag is dus: Hoe krijgen wij als Eindhoven alle neuzen dezelfde kant op?

Dank u wel.

Sociale stad / Levendige stad (Cultuur)

Commissiekamer

(Betoog Damian Dassen)

Voorzitter,
Allereerst willen we alle ambtenaren die hard hebben gewerkt aan deze begroting bedanken voor alle tijd en moeite die erin is gestoken om deze begroting zo duidelijk en begrijpelijk mogelijk uit te werken.

Sociale Stad

Voorzitter,
Het stemt onze fractie positief om te zien dat er voor het komende jaar amicale doelen gesteld zijn. We waarderen, onder andere, dat het college het belang van een verbeterd sociaal vangnet en de ontwikkeling van duurzame werkgelegenheid onderkent. Ook kijken we uit naar de voortgang van de doorontwikkeling van het sociaal domein.

Voorzitter,
Ten eerste willen we aandacht geven aan de koers die is uitgezet met Sociaal (2)040. Het zal boeiend zijn om te zien hoe de voorstellen waar we de afgelopen tijd aan gewerkt hebben zich in de praktijk gaat ontvouwen. We hopen van harte dat deze inspanningen zichtbaar resultaat gaan opleveren en dat we daadwerkelijk de wachtlijsten binnen het sociaal domein binnen onze stad zien afnemen.

Daarnaast zijn wij zeer verheugd over de nadruk die wordt gelegd op het bevorderen van duurzame werkgelegenheid. Werk biedt mensen niet alleen inkomen, maar ook een doel, een gevoel van eigenwaarde, en een plek in de maatschappij. Door mensen aan het werk te zetten en daar ook in blijven doorgaan maken we stappen vooruit in het verlichten van de armoedeval. Het is een sympathiek, maar bovenal noodzakelijk streven om mensen uit die vicieuze val van armoede te halen.

Voorzitter,
Daarnaast, is de LPF ook enthousiast over de aandacht voor jongerenwerk. Door jongeren kansen te bieden om hun werkethiek en discipline te ontwikkelen, helpen we hen niet alleen aan vaardigheden die hen later in hun loopbaan en leven van pas zullen komen, maar ook helpen we ze aan een stevig fundament voor hun toekomstige rol in onze samenleving. Jongerenwerk houdt bovendien onze jeugd actief en betrokken en helpt hen om de straten te verlaten in ruil voor leerzame bezigheden.

Voorzitter, vervolgens,

Levendige Stad (cultuur)

Cultuur is de ziel van de samenleving. Het verbindt ons, geeft kleur aan ons dagelijks leven, en vertelt het verhaal van wie wij als samenleving zijn, en zijn geweest. Het is dan ook van groot belang dat wij de lokale cultuur niet alleen waarderen, maar ook actief omarmen en beschermen. Daarnaast is het in een stad als de onze, waar het cultuurhistorische landschap al flink is aangetast door bombardementen en sloopprojecten, de verantwoordelijkheid tot het behouden van erfgoed extra groot. Wat er nog over is, moeten we koesteren en voor toekomstige generaties behouden.

De LPF is dan ook zeer te spreken over de doelstellingen die zijn geformuleerd om het cultureel erfgoed te beschermen én om het toegankelijker en zichtbaarder te maken. Erfgoed behouden gaat om verhalen levend te houden, de geschiedenis tastbaar te maken en inwoners te laten ervaren wat ons bindt aan ons verleden.

Voorzitter, tot slot,
Onze fractie is tevreden met de doelen om cultuur en erfgoed een prominentere plaats te geven in de stad. Het is onze gezamenlijke verantwoordelijkheid om de ziel van onze samenleving te koesteren, te laten zien aan de inwoners, en deze door te geven aan toekomstige generaties.

Dank u wel.

Ondernemende stad / Onderwijs

Raadszaal

Betoog Rudy Reker)

Voorzitter, dank u wel,
Met dank aan de rekenmeesters onder onze ambtenaren is het beleid van dit college vertaald naar cijfers en getallen. Met als resultaat dat ook deze begroting wat de LPF betreft in evenwicht is. Dat wil niet zeggen dat wij zorgeloos het nieuwe jaar in kunnen, want uitdagingen zijn er meer dan voldoende. Ook in onze stad.

Ondernemende stad

Voorzitter,
Misschien eerder dan verwacht zitten wij als Eindhoven in een groeispurt om de bedrijvigheid in onze stad en daarbij in de gehele Metropoolregio, in goede banen te leiden. En zoals dit uitstekend is verwoord in deze begroting, hebben wij als LPF op dit punt, niets aan te merken. Wel is en blijft het een uitdaging, om het doel van deze groeispurt in het vizier te houden. En bijsturen indien de situatie daarom vraagt.

Het Onderwijs

Voorzitter,
Nadat in de collegeperiode 2014 – 2018, met collega Jannie Visscher (SP) als wethouder, het onderwijs in deze stad een flinke impuls voorwaarts had gekregen, is Eindhoven doorgegaan op deze goede weg. De ‘triple helix’ vervolgens, - de samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en het onderwijs- en kennisinstellingen – is een gouden formule gebleken, voor de gezamenlijke strategie in Brainport, en tevens voor het onderhouden en versterken van het regionale innovatie-ecosysteem. Maar ook hier geldt: de vinger aan de pols en doorgaan op de juiste en enige goede weg.

Dank u wel.

Veilige wijken / Levendige stad (sport)

Commissiekamer

(Betoog Damian Dassen)

Veilige wijken

Voorzitter,
Voor de LPF is veiligheid de meest fundamentele plicht van de overheid naar haar inwoners toe, en wij maken ons zorgen over de relatief beperkte aandacht die het onderwerp in de begroting krijgt. Weinig pagina’s en weinig tekst over veiligheid is geen teken dat het goed gaat met de stad op dit gebied. Integendeel, als we naar de cijfers kijken, zien we dat we nog altijd hoog scoren op het gebied van criminaliteit. Dit is een zorgelijke trend die dringend om een stevigere aanpak vraagt.

Onze fractie is van mening dat we met de inzet van meer BOA’s, niet de diepere problemen oplossen die aan deze cijfers ten grondslag liggen. Hoewel BOA’s een waardevolle rol spelen in handhaving en toezicht, is de aanwezigheid van goed opgeleide politieagenten op straat van essentieel belang voor een gevoel van veiligheid en voor de daadwerkelijke bestrijding van criminaliteit. Het werk van politieagenten gaat immers verder dan handhaving alleen; hun aanwezigheid heeft een bewezen preventieve werking.

Levendige Stad (sport)

Voorzitter,
Vervolgens, Levendige Stad (sport). Sport en beweging zijn van essentieel belang voor de gezondheid van onze samenleving. Een actieve levensstijl houdt ons niet alleen fysiek gezond en helpt verzuim te verminderen, maar sport vervult ook een cruciaal sociaal element. Het brengt mensen samen, bouwt bruggen tussen generaties en buurten, en biedt een plek voor ontspanning en verbondenheid. En laten we eerlijk zijn, de belangrijkste helft bij de wedstrijd is natuurlijk de “derde helft”.
 
Onze sportverenigingen spelen hierin een onvervangbare rol. Zij vormen een fundament van dit sociale en gezonde weefsel, en het is onze taak om hen te blijven ondersteunen. Daarom vinden wij het belangrijk dat verenigingen de faciliteiten krijgen om meer leden op te nemen. Door hun sportaccommodaties door te ontwikkelen en te moderniseren, geven we hen de kans om aan de toenemende vraag te voldoen en hun maatschappelijke functie verder uit te bouwen.

Het stemt ons dan ook tevreden om in deze begroting te zien dat het college hier eveneens belang aan hecht. Wij staan achter de aandacht voor sportverenigingen en de middelen die beschikbaar worden gesteld om hun infrastructuur te verbeteren en dat we een meer evenredig sportaanbod gaan geven naar de vraag. Dit is een investering die ons als stad gezonder, hechter en gelukkiger maakt.

Voorzitter,
Laten we onze sportverenigingen blijven koesteren, zodat zij de gemeenschap kunnen blijven dienen, en sport en beweging een blijvende plaats in onze stad hebben.

Dank u wel.

Woningbouw / Fijne wijken

Raadszaal

(Betoog Rudy Reker)

Met dank aan de rekenmeesters onder onze ambtenaren voorzitter, is het beleid van dit college vertaald naar cijfers en getallen. Met als resultaat dat ook deze begroting in evenwicht is. Dat wil niet zeggen dat wij zorgeloos het nieuwe jaar in kunnen, want uitdagingen zijn er meer dan voldoende.

Woningbouw

Voorzitter,
De waarschuwing die voormalig burgemeester Rob van Gijzel in zijn Nieuwjaarsspeech in 2015 heeft afgegeven, namelijk dat Eindhoven in een aantal decennia naar 300.000 inwoners moet groeien, om de stad betaalbaar te houden, is daarna onvoldoende opgepakt. Weliswaar zijn er in de laatste decennia meerdere economische crisissen en andere tegenslagen geweest, zoals de coronacrisis, oorlog in de Oekraïne en de energiecrisis. Maar ook nog de problemen rondom 'stikstof' wetgeving. Mede hierdoor zijn er al meerdere jaren, véél te weinig woningen in onze stad bijgebouwd.

Voorzitter,
Ondertussen groeide het aantal inwoners in onze stad vanaf 2015 met ruim 23.000. Wetende dat deze forse bevolkingsaanwas de komende jaren zal aanhouden, mogen wij stellen dat de woningnood voor sociale- en betaalbare woningen, het dieptepunt van de jaren na de Tweede Wereldoorlog voorbij is gestreefd. Dat is diep en diep triest, voor al die woningzoekenden die niet verder kunnen met hun leven.

Op dit moment zie je overal in onze stad hijskranen, bouwplaatsen en torenflats waar nog keihard aan wordt gewerkt om meer woningen toe te voegen. Laten we vooral op deze weg doorgaan!

Dit onderwerp Woningbouw, is en blijft de komende decennia een hot item voorzitter, wat de volle aandacht blijft verdienen. Niet alleen Eindhovense jongeren zoeken een betaalbare woning waar zij met hun leven verder kunnen. Ook veel ouderen met inmiddels een te grote woning willen best wat kleiner wonen. Maar waar dan? En dan ook niet tegen extreme hoge huurprijzen. Want dan gaat de oudere generatie niet verhuizen. Maar ook studenten zoeken betaalbare woonruimte.

Fijne wijken

Voorzitter,
Bouwkavels in onze stad zijn schaars. Dat is geen nieuw gegeven. Maar inmiddels wel zo schaars dat bestaande woningen moeten worden afgebroken om er torenflats voor in de plaats te zetten. Dat daarmee de huidige bewoners niet blij mee zijn is een understatement. Maar ook de bestaande infrastructuur en noodzakelijke parkeerplaatsen worden opgeofferd om maar woningen te kunnen bouwen. Dit kan en mag niet de bedoeling zijn.

Tot slot voorzitter,
Met alleen maar bouwen op Eindhovens grondgebied binnen onze stadgrenzen, zullen wij het gewenste resultaat van 300.000 inwoners niet bereiken. Daar is de oppervlakte van onze stad te klein voor. Tenminste als je ook nog in fijne wijken wilt wonen. Zeker niet als de auto daar niet meer welkom is en daarmee de vrijheid van de bewoners, ernstig wordt aangetast. Vanmiddag heb ik al aandacht besteed aan de andere gemeenten in onze Brainportregio waar nog meer dan voldoende kavels beschikbaar zijn. Denk daar maar eens goed over na.

Dank u wel.

Klimaat & weer / Bereikbaarheid

Commissiekamer

(Betoog Damian Dassen)

Klimaat & Weer

Voorzitter,
Onze standpunten over deze thema’s zijn bekend, en we zullen daarom vandaag niet in herhaling treden. Toch willen we benadrukken dat onze fractie tevreden is met enkele punten die aandacht in 2025 zullen krijgen.

Ten eerste zijn wij blij om te zien dat het college stappen gaat zetten in de vorm van een lange termijnvisie over de Hurk, waarbij de overlast die van de Hurk afkomt nog beter onder de loep genomen wordt. Dit is een langlopend aandachtspunt waar we ons voor de omwonenden en de stad al enige tijd mee bezig houden.

Voorzitter,
We waarderen de toenemende aandacht voor het verbeteren van de luchtkwaliteit. Het is cruciaal dat we actief blijven werken aan een gezondere leefomgeving voor al onze inwoners. Schone lucht is een basisbehoefte, en het is aan ons om luchtvervuiling tegen te gaan en onze stad leefbaarder en gezonder te maken.

Voorzitter,
We zijn ook enthousiast over het streven om de Gender weer op te graven in het Victoriapark. Het terugbrengen van deze waterloop is niet alleen een stap in de richting van verder ontwikkelen van het aanzicht van onze stad, maar ook een manier om de historische identiteit van onze stad te versterken. Voorzitter, vervolgens,

Bereikbaarheid

Onze fractie heeft enkele vragen bij de ambities in de begroting, in het bijzonder rondom de openbare ruimte. Ons valt op dat de doelstelling voor de tevredenheid van onze inwoners over de inrichting en het onderhoud van de openbare ruimte is verlaagd ten opzichte van de begroting 2024. Waar we voor dit jaar streefden naar een tevredenheid van minimaal 75%, wordt dit nu bijgesteld naar 73%. Daarnaast, zien we de komende paar jaar een dalende trend in de begrotingen voor deze indicatoren. Wij vragen ons af waarom deze verlaging nodig is. Wij verzoeken daarom dan ook aan wethouder Strijk dit verder te verduidelijken.

Voorzitter, tot slot,
Wilt de LPF nogmaals alle ambtenaren die hard hebben gewerkt aan deze begroting bedanken voor het kwaliteit boekwerk dat geleverd is.

Dank u wel.