Taaleis voor bijstandsgerechtigden is een wassen neus
Eindhoven, 2 februari 2018
Raadsvragen: UPDATE. antwoord van het college op 27 februari 2018
Geacht college,
Gemeenten controleren niet of bijstandsontvangers de Nederlandse taal machtig zijn. Plannen om hun kennis bij te spijkeren worden nauwelijks gemaakt en kortingen op de uitkeringen worden vrijwel niet opgelegd. Dit concludeert het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) na onderzoek. De taaleis is twee jaar geleden ingevoerd voor alle bijstandsgerechtigden met als sanctie, dat wie niet aan de taaleis voldoet uiteindelijk kan worden gekort op de uitkering.
Het CBS constateert dat het afnemen van taaltoetsen in de praktijk weinig lijkt voor te komen. Ruim 140 van de 388 gemeenten hebben nog geen enkele taaltoets afgenomen, de andere 248 in april 2017 gemiddeld vier. Bij 35 procent van de gemeenten werden ook geen taalplannen opgesteld. Het korten op de uitkering komt vrijwel niet voor.
De fractie van de Lijst Pim Fortuyn is geschokt over de uitkomsten van het onderzoek door het CBS en wil graag weten wat de stand van zaken is in Eindhoven. Want mensen die de Nederlandse taal niet beheersen maken vrijwel geen kans op de arbeidsmarkt, plaatsen zich daardoor in een isolement en leggen onnodig druk op het budget van de bijstand.
Dat brengt ons tot de volgende vragen.
1. Hoeveel taaltoetsen zijn er sinds de invoering van de wet in Eindhoven afgenomen?
2. Hoeveel taalplannen zijn er sindsdien opgesteld?
3. Hoeveel mensen zijn er gekort op hun uitkering omdat ze niet voldeden aan de taaleis?
4. Mochten er nog geen taaltoetsen zijn afgenomen, geen taalplannen zijn opgesteld en geen mensen gekort op hun uitkering dan willen wij graag weten waarom dat nog steeds niet is gebeurd en wat u daaraan gaat doen? Graag een uitgebreide onderbouwing hierover.
Rudy Reker
Tjerk Langman
Antwoord van burgemeester en wethouders
Alvorens we overgaan tot beantwoording van de vragen, merken wij op dat we taal erg belangrijk vinden om mee te kunnen doen in onze stad. We sturen hierop en faciliteren hierin via diverse wegen. Bij de beantwoording van vraag 4 lichten we dit toe.
1. Hoeveel taaltoetsen zijn er sinds de invoering van de wet in Eindhoven afgenomen?
Er zijn in Eindhoven 0 taaltoetsen afgenomen.
2. Hoeveel taalplannen zijn er sindsdien opgesteld?
Er zijn in Eindhoven 0 taalplannen opgesteld.
3. Hoeveel mensen zijn er gekort op hun uitkering omdat ze niet voldeden aan de taaleis?
Er zijn in Eindhoven 0 mensen gekort op hun uitkering vanwege niet voldoen aan de taaleis.
4. Mochten er nog geen taaltoetsen zijn afgenomen, geen taalplannen zijn opgesteld en geen mensen gekort op hun uitkering dan willen wij graag weten waarom dat nog steeds niet is gebeurd en wat u daaraan gaat doen? Graag een uitgebreide onderbouwing hierover.
In artikel 18b van de Participatiewet is de taaleis opgenomen. Dit artikel is gericht op toetsen, monitoren en zo nodig sanctioneren als betrokkene de Nederlandse taal onvoldoende machtig is (referentieniveau 1F). De gemeente Eindhoven voert de taaleis niet uit conform de omschrijving in artikel 18b Participatiewet. Dat betekent zeker niet dat het beheersen van de Nederlandse taal niet belangrijk is.
In Eindhoven is afgesproken dat de generalisten van de Stichting WIJeindhoven in ieder keukentafelgesprek bezien of taal een belemmering is voor participatie. Hiermee wordt op twee manieren breder naar taal gekeken dan bij de taaleis:
- De generalisten hebben bij ieder keukentafelgesprek aandacht voor de beheersing van de Nederlandse taal door de inwoner (dus het blijft niet beperkt tot bijstandsgerechtigden);
- De generalisten bekijken of taal een belemmering is voor participatie, dit is dus niet slechts gericht op de kansen op de arbeidsmarkt. Als taal een belemmering blijkt voor participatie, ondersteunt de generalist bij het wegnemen van die belemmering. Dat kan door middel van taaltrajecten, variërend van taalopleidingen op scholen tot laagdrempelige taalbuddy-projecten in de wijk. Hierbij is sprake van maatwerk.
Daarnaast heeft het college eind 2017 het ‘Stadsplan Basisvaardigheden’ opgesteld, waarbij in samenwerking met belangrijke partijen in de stad een brede aanpak rondom taal is opgesteld. Deze aanpak richt zich op het vergroten van het bereik als wel op het beter verbinden van vraag en aanbod. De doorontwikkeling van het Taalhuis is hierbij een speerpunt. Via WEB-middelen en verschillende subsidies wordt een divers taalaanbod in de stad gefaciliteerd.
Tot slot. We hebben als gemeente helaas geen rol meer bij de inburgeringsplicht. Uit onderzoek van de Algemene Rekenkamer blijkt echter dat de huidige structuur niet de gewenste vooruitgang heeft.
In het regeerakkoord is besloten de gemeente weer meer regie te geven op inburgering. We wachten nog op verdere uitwerking daarvan. Overigens nemen we vanuit Eindhoven ook deel aan landelijke overleggen over dit onderwerp. Daarbij is harmonie tussen verschillende wetten een aandachtspunt.
Eindhoven, 27 februari 2018